Het verhaal van Maria Van Bourgondië
Maar dan niet verteld door Tom Waes 😎
Hallo daar,
Vandaag ben ik weer terug met iets dat jullie zeker willen lezen. Ik ben namelijk al maanden aan het spelen met een verhaal rond Maria Van Bourgondië. Toen ik hoorde dat het Verhaal van Vlaanderen eraan kwam en een aflevering zou wijden aan haar dynastie, de Bourgondiërs, wachtte ik geduldig af. En jawel hoor, Maria kreeg een glansrol.
Welk effect dat heeft op ons zoekgedrag? Wel euh dit:
Ook de bezoekcijfers van het O.L.V.-kerk Museum in Brugge, waar haar praalgraf en dat van haar vader Karels De Stoute te vinden is (en dat te zien was in de aflevering) swingen de pan uit.
Maria is dus hotter dan hot, hoog tijd om haar nog wat meer in de schijnwerpers te zetten.
Hoe zat dat nu weer met ons Maria?
Voor wie de reeks niet gezien heeft, of een opfrisser kan gebruiken: de aflevering begint met Tom Waes die door een verrekijker naar een reiger aan het kijken is. En die reiger zal voor een dramatische wending in de geschiedenis zorgen krijgt de kijker te horen. Daarna volgt het verhaal van Filips De Goede en helemaal op het einde komen we weer uit bij Maria Van Bourgondië.
Haar vader Karels De Stoute sterft in een veldslag tegen Frankrijk waardoor Maria onverwacht als 19-jarige de nieuwe hertogin wordt. Heel wat grootmachten probeerden haar te ondermijnen, en het feit dat ze een jonge vrouw is plaatst haar in een zwakke positie. Maar gelukkig weet ze de juiste rol te kiezen- aldus Waes.
Maria speelt haar jonge-vrouw-zijn uit en toont zichzelf ook zo in het openbaar. Het volk sluit haar in hun hart en Maria weet opnieuw voor een stabiel Bourgondië te zorgen.
Tot die ene fatale dag dat ze aan het kasteel van Wijnendaele in Torhout te paard op reigerjacht gaat. Haar paard struikelt en Maria, die haar teugels maar met één hand vasthield omdat ze op haar andere hand haar valk had, valt op de grond (waarschijnlijk in een gracht). Enkele dagen later overlijdt ze in Brugge aan haar verwondingen. Maria was amper 25 jaar en liet twee kinderen na.
En zo - besluit Tom Waes - komt er een dramatisch einde aan de succesvolle Bourgondische dynastie. Allemaal correct, maar je hoort me al komen - er is nog zo veel meer over Maria te vertellen.
De meest gewilde bruid van Europa
We mogen Maria om meer herinneren dan enkel als erfgenaam van de Bourgondiërs, als mama en als een jonge vrouw die dramatisch aan haar einde komt.
Wanneer haar vader Karels De Stoute in 1477 overlijdt en het dus ook serieus ‘verkloot’ heeft in Frankrijk, is het meteen menens voor Maria. Als ongehuwd meisje van 19 dat van de ene op de andere dag hertogin van één van de rijkste gebieden in Europa wordt, is ze een gewilde huwelijkskandidaat.
De koning van Frankrijk -Louis XI- wilde haar claimen voor zijn zoon. Louis kreeg de bijnaam 'de spin’ omdat hij zo’n gewiekste vorst was die een politiek web weefde waar tegenstanders in vast kwamen te zitten, zonder zelf het slagveld op te moeten.
Maar ook het Habsburgse rijk dat uitstrekte over wat nu ongeveer Polen, Hongarije en Oostenrijk is, wilde zijn troonopvolger Maximiliaan met Maria verbinden. En dan had je nog de edellieden uit de Staten-Generaal der Nederlanden (een soort regering avant-la-lettre) die Maria tot keuzes dwongen. Ze onthoofden zelfs haar vaders trouwe raadgevers zonder dat ze daar zelf vat op heeft. Maria lijkt een vlieg die vast zal komen te zitten in een smerig web. Of toch niet?
Van een liefdesmatch naar een wereldrijk
Het duurt even, maar uiteindelijk kiest Maria voor een huwelijk met Maximiliaan. Dat was een knappe man van 18 jaar die een leger kon mobiliseren tegen de Fransen. En dat deed hij ook: in 1749 leiden de Fransen een nederlaag tegen de verenigde krachten van Bourgondië en de Habsburgers. Dat niet veel later Louis XI, de spin van Europa, sterft en zijn rijk overlaat aan de dauphin, amper een kind, helpt natuurlijk ook. Het web mist zijn prooi.
Buiten een machtig en slim huwelijk, was dit ook een love match. Maria en Maximiliaan zijn gelukkig samen en krijgen twee kinderen: Filips en Margareta. Tot aan haar val natuurlijk, die maakt een einde aan hun sprookje.
Maar voor mij is dit niet het einde van de Bourgondiërs zoals Tom Waes dat noemt. Maria heeft het Bourgondische rijk dan wel van de ondergang gered, na haar dood gaan haar gebieden op in het grotere Habsburgse rijk. We spreken vanaf dan van de Habsburgse dynastie. Maar het Bourgondische DNA maakt daar een inherent deel van uit.
Even terug naar Maria’s kinderen: Filips kennen jullie als Filips De Schone, de man van Juana Van Castilië - bijgenaamd de Waanzinnige. En Juana is een Spaanse prinses, waardoor ook dat land deel wordt van het Habsburgse imperium. Het koppel krijgt enkele kinderen, waaronder Keizer Karel - de machtigste vorst uit zijn tijd (die zelfs niet wordt vernoemd in Het Verhaal van Vlaanderen). En dan heb je nog diens zus Margareta Van Oostenrijk die een lustrijk hof houdt in Mechelen waar in heel Europa naar wordt opgekeken.
Op twee generaties tijd groeit het Bourgondische rijk, dat een deel van België en Nederland omvat, naar een Habsburgs imperium. Niet slecht als je weet dat Maria eigenlijk altijd een vogel voor de kat had moeten zijn.
Das spiel von macht und liebe
Ze is dan ook met recht en reden één van de spilfiguren in het populaire tv-programma. Maar wist je dat zij en Maximiliaan ook hun eigen Duitse tv-serie hebben gekregen? In Maximilian - Das spiel von macht und liebe kan je zes afleveringen lang hun levensverhaal volgen en bereid je in de laatste aflevering dus maar voor op hartzeer. En voor wie Disney+ heeft heb ik goed nieuws. Je kan de afleveringen daar ook in België op bekijken.
Interessant daaraan is dat dit een Duitse serie is die vooral het verhaal van het Habsburgse rijk wil vertellen. Maar het verhaal begint expliciet bij dat van Maria - bij ons in Vlaanderen dus. Voor hen is zij de stammoeder van de dynastie. Maria’s dood is dus allesbehalve het einde.
Voila, en zo heb ik Tom Waes wat rust gegund. En hopelijk de zoekopdrachten rond Maria nog wat opgekrikt. Laat gerust weten wat jullie van dit verhaal en/of Het Verhaal Van Vlaanderen vinden in de comments.
Liefs
Annelies